تحلیل رابطه تجربه و زبان عرفانی در اثار ابوالحسن خرقانی

تجربه عرفانی به عنوان یکی از اقسام تجارب دینی، شیوه ای خاص از ادراک جان و جهان و تفسیر انسان است.عارفان و عرفان پژوهان شرق و غرب، پیوسته بر این نکته تاکید ورزیده اند که تجربیات و دریافت های روحانی عرفا که در قلمرو ورای جهان مادی رخ می دهد، قابل توصیف نیست. به همین جهت همواره از تنگنای زبان شکایت می کنند و موانع مختلفی را بر سر راه بیان تجربه های درونی و احوال بلند عرفانی خود یادآور می شوند. با این حال،عارفان از امکانات تصویری زبان و سطوح مختلف زبان عرفان در انتقال بخشی از بار معرفتی این نوع تجربیات بهره گرفته اند. پژوهش حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی فراهم آمده است،به رابطه ی زبان و تجربه در سطح تناقضی و محاکاتی آثار خرقانی می پردازد. به طور کلی، بلاغت خرقانی بر محور تناقضی و پارادوکسی است و خرقانی در لحظات اوج هیجان و شور عارفانه ی خویش شطحیاتی به زبان آورده است که در نوع خود بی نظیر و بی سابقه است،با این حال،بیان وی تمثیلی است و از«تمثیل»و«تشبیه»بیش از سایر شگردهای بلاغی بهره می گیرد.وی همچنین از خاستگاه های مختلف به خصوص«امور کیهانی و کهکشانی»در خلق تصاویر بدیع مدد می گیرد. کلمات کلیدی: تجربه، زبان عرفانی، ابوالحسن خرقانی، سطح محاکاتی، سطح تناقضی